Ⴋსოფლიოს დამწერლობები

Ⴜინასიტყვაობა

Ⴀმ წიგნის ძირითადი დანიშნულებაა უცნობი ენების ამოცნობა ტექსტის ასოების გარე ნიშნების მიხედვით. Ⴚნობარი მოიცავს მსოფლიოს ორასზე მეტ დამწერლობამქონე ენას.

Ⴃამწერლობები დაყოფილია მათი წარმომავლობის მიხედვით. Ⴋაგალითად, «Ⴄვროპულ დამწერლობებში» იგულისხმება ფინიკიური დედა-ანბანიდან წარმოშობილი დამწერლობები, «Ⴀხლო Ⴀღმოსავლეთის დამწერლობებში» — არამეულისგან, «Ⴑამხრეთ Ⴀზიის» კი — ძველ ინდურ ბრახმისგან და ა. შ. Ⴃამწერლობების ასეთი დაყოფა პირობითია.

Ⴆოგი დამწერლობა იხმარება ერთ ენაში, სხვები — რამოდენიმეში, რომლებსაც ამ დამწერლობის ფარგლებში აქვთ სხვადასხვა ანბანები, საგანგებო ასოები, ნიშნები.

Ⴆოგიერთი ენა ხმარობს რამოდენიმე დამწერლობას, რომლებიც მოთავსებულია წიგნის შესაფერის მონაკვეთში.

Ⴗოველ ენაში მოცემულია ტექსტის მცირე ნაკვეთი ამ ენის გრაფიკის დამახასიეთებელი თავისებურებებით და განმასხვავებელი ნიშნებით, ამ ენაზე მოლაპარაკე ადამიანების რაოდენობა, ენის გავრცელების არეალი და მისი ადგილი ენების გენეალოგიურ კლასიფიკაციაში.

Ⴜიგნის ბოლოში დიდი რაოდენობით მოცემულია ტაბულები და მაჩვენებლები, რომლებიც უადვილებენ მკითხველს ცნობარის ხმარებას.

Ⴜიგნში გამოყენებულია მთავრული ასოების ხმარების ორთოგრაფიული წესი. Ⴄ. ი., მთავრული ასოებით იწყება ახალი წინადადების პირველი სიტყვა და აგრეთვე საკუთარი და პირადი სახელები. Ⴄს წესი მოქმედებს სხვა ევროპულ დამწერლობებში და ქართულშიც ფართოდ იყო ხმარებაში მე–19 ს. მეორე ნახევრამდე.

ႤႥႰႭႮႳႪႨ დამწერლობები

Ⴁერძნული (ძვ. წ. 9 ს.)

Ⴊათინური (ძვ. წ. 7 ს.)

Ⴕართული (ძვ. წ. 5 ს. (ძვ. წ. 412 წ.)

Ⴐუნული (ახ. წ. 1 ს.)

Ⴉოპტური (3 ს.)

Ⴑომხური (5 ს. (406 წ.)

Ⴈრლანდიური (8 ს.)

Ⴑლავური (9 ს.)

Ⴉომი (14 ს.)

Ⴐუსული (18 ს. (1708 წ.)

Ⴋისიონერული (19 ს.)

Ⴙეროკის მარცვლოვანი ანბანი (1809 წ.)

Ⴎოლარდის დამწერლობა (20 ს.)

Ⴁერძნული დამწერლობა
(ძვ. წ. 9 ს.)

Ⴁერძნული

Ⴊათინური დამწერლობა
(ძვ. წ. 7 ს.)

Ⴀზერბაჲჯანული, Ⴀლბანური, Ⴀჲ­მარა, Ⴀფრი­კა­ან­სი,

Ⴁას­კუ­რი, Ⴁრე­ტონული, Ⴁუ­გოტუ, Ⴁუი,

Ⴂან­და, Ⴂერ­მა­ნუ­ლი, Ⴂუ­ა­რანი,

Ⴃა­ნი­უ­რი, Ⴃე­ლა­ვერი,

Ⴄვე, Ⴄს­კი­მო­სუ­რი, Ⴄს­პა­ნური, Ⴄს­პე­რან­ტო, Ⴄს­ტო­ნუ­რი,

Ⴅი­საჲა, Ⴅჲე­ტ­ნამური, Ⴅო­ლა­პჲ­უ­­კი,

Ⴆუ­ლუ,

Ⴇურქმენული, Ⴇურ­­ქუ­ლი,

Ⴈ, Ⴈდო, Ⴈნგ­ლი­სური, Ⴈნ­­დო­ნე­ზი­უ­რი, Ⴈნ­ტერ­ლინ­გვა, Ⴈრ­ლან­­დი­უ­რი, Ⴈს­ლან­დიური, Ⴈტა­ლი­ური,

Ⴉა­ვა, Ⴉა­ტალანური, Ⴉა­შუ­ბუ­რი, Ⴉე­ჩუა, Ⴉონგო, Ⴉრი,

Ⴊა­თი­ნუ­რი, Ⴊატ­ვიური, Ⴊა­ხუ, Ⴊი­ნგა­ლა, Ⴊი­სუ, Ⴊიტ­ვური, Ⴊუ­ბ­ა, Ⴊუ­ჟი­ცუ­რი,

Ⴋა­დუ­რა, Ⴋა­ლა­უ­რი, Ⴋალ­გა­შუ­რი, Ⴋა­ო­რი, Ⴋი­ნან­გკაბაუ, Ⴋჲაო, Ⴋო­გავ­კი, Ⴋოლ­და­ვუ­რი,

Ⴌა­ვა­ხო, Ⴌა­უატლი, Ⴌორ­ვე­გი­უ­ლი,

Ⴢა­ვანური, Ⴢო­რუ­ბა,

Ⴍკ­ცი­დენ­ტა­ლი, Ⴍჯიბვე,

Ⴎო­ლო­ნუ­რი, Ⴎორ­ტუგა­ლი­­უ­რი, Ⴎრო­ვან­სა­ლური,

Ⴐე­ტო­რო­­მა­ნუ­ლი, Ⴐუ­მი­ნუ­ლი,

Ⴑამოა, Ⴑა­­პო­ტეკი, Ⴑე­ნე­კა, Ⴑიუ, Ⴑლო­ვა­კუ­რი, Ⴑლო­ვე­ნური, Ⴑო­ტო, Ⴑუა­ჰი­ლი, Ⴑუნ­და,

Ⴒაგ­ა­ლუ­რი, Ⴒაიტური, Ⴒუ­ნი,

Ⴓელ­სუ­რი, Ⴓზბეკური, Ⴓნგ­რუ­ლი, Ⴓო­ლიო,

Ⴔა­რე­რული, Ⴔი­ნუ­­რი, Ⴔი­ჯი, Ⴔლა­მან­დუ­რი, Ⴔრა­ნ­­გუ­ლი, Ⴔრი­ზული,

Ⴕურ­თული,

Ⴘვე­­დური,

Ⴙახ­ტა, Ⴙე­ხუ­რი, Ⴙვა­ნა,

Ⴚზა­ჲ­ვა (Ⴀცი), Ⴚზინპო (Ⴉა­ჩი­ნუ­რი),

Ⴞა­უ­სა, Ⴞო­რ­ვა­ტუ­ლი,

Ⴟუა­ნუ­­რი,

Ⴠა­­ვაჲ­ური, Ⴠო­ლან­დი­ური